Αρχικά ξεκίνησε ως χώρος για "Αταξινόμητες σκέψεις για διάφορα επίκαιρα και μη ζήτηματα" για να καταλήξει τελικά σε cine-blog του οποίου όλα τα post, πρόσφατα και μη, είναι διαρκώς ανοιχτά και δεκτικά σχολίων. Be my guest!


30/11/07

Du Levande

(Du Levende, Σκην Roy Andersson, 2007)
Η ταινία του Andersson αποτελεί μια συνάθροιση ευρηματικά δοσμένων σκηνών με ιδιοσυγκρασικά γλυκόπικρο χιούμορ όπου παρουσιάζεται ένας κόσμος δίχως ζωτικότητα, θέρμη, πνοή, αγάπη, επικοινωνία και γενναιοδωρία. Ένας κόσμος περισσότερο νεκροζώντανων (όπως υποδηλώνουν και τα μονίμως πελιδνά πρόσωπα τους), των οποίων το υπαρξιακό τέλος έχει προηγηθεί του βιολογικού. Ο σκηνοθέτης με λεπτή διαύγεια παρατηρεί και καταγραφεί στιγμιότυπα καθημερινής αποξένωσης με παρατακτική σύνδεση, δίχως να τον απασχολεί η δημιουργία μιας αφηγηματικότητας ή εσωτερικών δραματουργικών κλιμακώσεων. Παρά τη σαφέστατη ενότητα ύφους που επιτυγχάνεται καθόλη την διάρκεια της ταινίας, η απουσία μιας κάποιας ανάλυσης ή αντιπροσωπευτικής χαρακτηρολογίας καθιστά την ταινία περισσότερο μια ευφάνταστη ανεκδοτολογική περιγραφή παρά μια ολοκληρωμένη κατάθεση πάνω στην μηχανοποίηση της ανθρώπινης ύπαρξης στη σύγχρονη κοινωνία.

27/11/07

Sicko

(Sicko, Σκην. Michael Moore, 2007)
Ο Michael Moore απογυμνώνει το αμερικάνικο σύστημα υγείας το οποίο βασίζεται στηρίζεται εξ' ολοκλήρου στην ατομική ασφάλιση μέσω ιδιωτικών εταιρειών (Health Maintanance Organizations ). Εστιάζοντας όχι στα 50 περίπου εκατομμύρια αμερικανών (αριθμός ασύλληπτος για μια αναπτυγμένη χώρα) που ζούνε μην έχοντας δικαίωμα για καμία περίθαλψη ανευ καταβολής εξωφρενικών ποσών, αλλά σε αυτούς που, όντας κανονικά ασφαλισμένοι και συνεπείς στις οικονομικές τους υποχρεώσεις έναντι των εταιρειών, παρά ταύτα αποκλείονται από την παροχή ιατρικής περίθαλψης εξαιτίας των νομικών τερτίπιων των εταιρειών. Μια πρόχειρη σύγκριση που αποπειράται με τα συστήματα άλλων αναπτυγμένων χωρών αποκαλύπτει τη μεγάλη διάσταση φιλοσοφίας μεταξύ αυτών και του αμερικάνικου.
Πρόκειται για ένα από τα ουσιαστικότερα και πιο μετρημένα ντοκυμαντέρ του σκηνοθέτη όπου πίσω από την εμπεριστατωμένη παρουσίαση διαφόρων περιπτώσεων αναδεικνύεται ότι η καρδιά του προβλήματος και της κατάντιας του ολόκληρους συστήματος βρίσκεται στην αντιμετώπιση της υγιενομικής περίθαλψης ως ένα απλό καταναλωτικό αγαθό. Ο πάροχος αυτού του αγαθού (oι ΗΜΟ στην προκειμένη περίπτωση) είναι ως εκ τούτου ενταγμένος στην λογική του πολλαπλασιασμού του κέρδους με μείωση του κόστους παραγωγής, κάτι που επιτυγχάνεται είτε με την αύξηση του κόστους των υπηρεσιών για τον πελάτη-καταναλωτή (εξ' ου και τα υπέρογκα ποσά που καλείται να πληρώσει κάποιος ανασφάλιστος), είτε με την ελαχιστοποίηση των εξόδων των υποχρεωτικά παρεχόμενων υπηρεσιών στους συμβαλλόμενους ασφαλισμένους. Για την επίτευξη του δευτέρου είναι απαραίτητη η προσφυγή στα ψιλά γράμματα του κάθε συμβολαίου και η με νομικό επίχρισμα κατά το δοκούν απόρριψη του αιτήματος του ασφαλισμένου για χρήση του (ήδη χρυσοπληρωμένου) δικαιώματός του όταν αυτός βρεθεί στην ανάγκη.
Οι περίσσιοι υποστηρικτές ενός τέτοιου συστήματος στηρίζονται στο ιδεολόγημα "Everyman man for himself" ή λαϊκώς "Γιατί να πληρώνω εγώ με τους φόρους μου την περίθαλψη του άλλου;". Παραμερίζοντας τις εφιαλτικές συνέπειες μιας άκρως ατομικιστικής κοινωνίας, συνέπειες που εξάλλου οι εν λόγω ιθύνοντες είναι δύσκολο να τις νιώσουν στο γύαλινο πύργο όπου βρίσκονται, αποφεύγουν να εξετάσουν την αντίφαση που δημιουργεί το γεγονός ότι το κέρδος στην προκειμένη περίπτωση δημιουργείται όχι από την προσφορά καλύτερων υπηρεσιών αλλά από την άρνηση ή περιορισμό της παροχής αυτών. Μια τέτοια βαθύτατα άδικη και κοινωνικά παραπλανητική αντινομία αποκαλύπτεται από το ντοκυμαντέρ αυτό που, παρά τις επιμέρους αδυναμίες του, αποτελεί μια καίρια συμβολή στην ανάδειξη ενός σημαντικότατου σύγχρονου προβλήματος.


26/11/07

Meetin' WA



Αγνοούσα μέχρι πρότινος την ύπαρξη αυτής της συνύπαρξης των δύο μεγάλων διοπτροφόρων του κινηματογράφου. Αξίζει να το ανακαλύψετε όσοι δεν το γνωρίζατε και να το ξαναθυμηθείτε όσοι το είχατε υπόψη.


15/11/07

Lions for Lambs

(Lions for Lambs, Σκην. Robert Redford, 2007)
Η ταινία του Robert Redford εκτυλίσσεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο σε τρία παράλληλα μέρη. Στο πρώτο τμήμα ένας φιλόδοξος ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής παρουσιάζει σε μια δημοσιογράφο με προοδευτικά υποτίθεται εχέγγυα το καινούργιο στρατηγικό του σχέδιο για την πάταξη της τρομοκρατίας. Στο δεύτερο τμήμα της ταινίας παρουσιάζεται η ταυτόχρονη εκκίνηση του σχεδίου του και οι συνέπειες που έχει αυτό σε δύο εθελοντές στρατιώτες. Στο τρίτο μέρος παρουσιάζεται η στιχομυθία του καθηγητή των δύο εθελοντών με έναν απογοητευμένο από τις σπουδές του φοιτητή που έχει υιοθετήσει μια κυνική και αδιάφορη στάση απέναντι στα πολιτικά δρώμενα.
Μέσω αυτής της δομής, η ταινία επιδιώκει να αναδείξει πόσο εύκολα το πολιτικοστρατιωτικό κατεστημένο, εκμεταλλευόμενο τον καιροσκοπισμό και την διαπλοκή των ΜΜΕ σε συνδυασμό με την περιρρέουσα απάθεια της απολιτικής κοινής γνώμης και τον παροπλισμό, αν όχι συνενοχή, της γενιάς των πάλαι ποτέ αμφισβητιών των 60s, καταφέρνει να υλοποιεί οποιοδήποτε παρανοϊκό σχέδιο σκαρφιστεί για την βραχυπρόθεσμη εξυπηρέτηση των οικονομικών του συμφερόντων και τη μακροπρόθεσμη εδραίωση της ιδεολογικής και πολιτικής του ηγεμονίας. Μήνυμα που σίγουρα δεν συναντάς στη μέση ταινία του Hollywood, ούτε και στις περισσότερες ανεξάρτητες παραγωγές που αποτελούν την άλλη όψη του ιδεολογικού κομφορμισμού.
Ο τρόπος όμως υλοποίησης του εγχειρήματος εγείρει πολλά ερωτηματικά στον λιγότερο ευπειθή θεατή, ο οποίος θεωρητικά αποτελεί και τον κύριο στόχο της ταινίας. Προσπερνάμε το στοιχειώδες του πως ένα γεράκι αποφασίζει να σφυρίξει το σχέδιό του σε μια αντίπαλο ιδεολογικά δημοσιογράφο που ούτε ιδιαίτερη δύναμη έχει, ούτε κάποιο μεγάλο όνομα , εκτός αν αποφάσισε να κάνει μια, άκρως επικίνδυνη για την καριέρα του, επίδειξη ισχύος (το ελληνικό ανάλογο θα ήταν ο Καραμανλής να αποκάλυπτε τα σχέδια του στον Πρετεντέρη σε κατ΄ ιδίαν συνάντηση). Είναι πασιφανές ότι σήμερα ο δημοσιογράφος ως μονάδα είναι εντελώς ασήμαντος, την όποια ισχύ του την αποκτά από το μέσο που εργάζεται και δεδομένη της, υποχρεωτικής για την οικονομική του κερδοφορία, συνεργασίας αυτού με την κεντρική πολιτική εξουσία, είναι κάπως άστοχος ο καταλογισμός ατομικής ευθύνης για ιδεολογικό κομφορμισμό στο γρανάζι αντί του συστήματος. Η παρουσίαση του σχεδίου δεν ξεφεύγει από την ανακύκλωση των γνωστών κοινοτοπιών περί ανάγκης ταχείας εξουδετέρωσης του εχθρού και ουδεμία φορά η δημοσιογράφος κάνει μια ερώτηση ικανή να μην εγείρει μια μη τετριμμένη απάντηση. Τουλάχιστον ο Cruise δίνει την μοναδική ερμηνεία της ταινίας και καταφέρνει, τουλάχιστον, να κάνει απολαυστική αυτήν την ιδεολογική μονομέρεια.
Το δεύτερο μέλος είναι εντελώς πλαδαρό και κακοσκηνοθετημένο. Θυμίζει περισσότερο video-game παρά αναπαράσταση μάχης της οποίας η έκβαση είναι αδιάφορη, καθώς η ταινία δεν κατάφερε να αναπτύξει δραματουργικά τους χαρακτήρες που συμμετέχουν και ως εκ τούτου δεν έχει αναπτυχθεί από την πλευρά του θεατή ουδεμία έννοια για την τύχη τους. Υπάρχει μόνο για να δώσει κάποια βαρύτητα στο ασαφές τρίτο μέρος όπου ουδέποτε γίνεται πιστευτή η αιτία που δύο λαμπρά, υποτίθεται, αστέρια του κολεγίου κατατάσσονται στον Αμερικανικό Στρατό δήθεν για να αποδείξουν εμπράκτως τις δεσμεύσεις τους. Εκτός από το ενδεχόμενο της αιφνίδιας βλακείας (όπως του Ron Kovic ), κανένα άλλος σοβαρός λόγος για την στάση τους δεν παρουσιάζεται, καθώς κυρίως το μέρος αυτό αναλώνεται στην ανούσια στιχομυθία του Redford με έναν χαζοβιόλη φοιτητή του που συμπεριφέρεται σαν να απέδρασε από κάποιο αμερικάνικο σήριαλ τύπου Beverly Hills. Η απάθεια και η απολιτικοποίηση της νέας γενιάς που βρίσκεται εγκλωβισμένη σε ένα κουβούκλιο αυνανισμού ειναι ασφαλώς ένα καίριο θέμα, ο τρόπος αντιμετώπισης είναι το λιγότερο αφελής και επιδερμικός.
Ο αείμνηστος Stanley Kubrick προλογίζοντας είχε γράψει με αφορμή το Δεκάλογο του Kieslowski μεταξύ άλλων τα εξής:
....Krzysztof Kieslowski and his co-author, Krzysztof Piesiewicz, it should not be out of place to observe that they have the very rare ability to dramatize their ideas rather than just talking about them. By making their points through the dramatic action of the story they gain the added power of allowing the audience to discover what's really going on rather than being told. They do this with such dazzling skill, you never see the ideas coming and don't realize until much later how profoundly they have reached your heart.
H αποτυχία της ταινίας του Robert Redford έγκειται κυρίως στο ότι ουδέποτε δραματοποιεί τις ιδέες του, ούτε καν καταφέρνει να δώσει μια στοιχειώδη χαρακτηρολογία πέρα από την περσόνα των ηθοποιών του. Όλα πρέπει να τα θεωρήσουμε δεδομένα επειδή ελέχθησαν (π.χ. η εξυπνάδα και το ταλέντο του αυτάρεσκου φοιτητή θεωρείται δεδομένη, αν και τον βλέπουμε να εκτοξεύει κυρίως εξυπνακίστικες σαχλαμάρες), καθώς τίποτα δεν εισχώρησε στη δραματουργία της ταινίας. ¨Ολα είναι τόσο προγραμματικά που εν τέλει καταντούν αναιμικά. Είναι κρίμα που η περισσότερο πολιτική ταινία του Robert Redford αποτελεί συνάμα και το καλλιτεχνικό ναδίρ του.

5/11/07

Cannes 1986-2005

Ξαναέφτασε η ώρα για ένα μικρό crashάκι! Αυτή τη φορά σας καλώ να επιλέξετε έως πέντε ταινίες που προτιμάτε από όσες βραβεύτηκαν με τον Χρυσό Φοίνικα την περίοδο 1986-2005. Εσκεμμένα αγνόησα τις δύο τελευταίες χρονιές ώστε και οι δύο τελευταίες ταινίες να τεθούν με τη σειρά τους στη δοκιμασία του χρόνου. Επίσης υπάρχει η δυνατότητα να δώσετε μέχρι τρεις αρνητικές ψήφους σε ταινίες που πιστεύετε ότι κηλίδωσαν την σπουδαιότητα του πρώτου βραβείου. Ακολουθεί η λίστα με τις είκοσι ταινίες, αυτή τη φορά αποφεύγω να σχολιάσω την καθεμία ξεχωριστά προς αποφυγή αναίτιων παρεξηγήσεων.

Έτος
Ταινία
Σκηνοθέτης
1986
The MissionRoland Joffé
1987
Under the Sun of Satan
Sous le soleil de Satan
Maurice Pialat
1988
Pelle the Conqueror
Pelle erobreren
Bille August
1989
sex, lies, and videotapeSteven Soderbergh
1990
Wild at HeartDavid Lynch
1991
Barton FinkJoel and Ethan Coen
1992
The Best Intentions
Den goda viljan
Bille August
1993
Farewell My Concubine
霸王別姬
[Bàwáng bié jī]
The Piano
Chen Kaige


Jane Campion
1994
Pulp FictionQuentin Tarantino
1995
Underground
Подземље
[Podzemlje]
Emir Kusturica
1996
Secrets & LiesMike Leigh
1997
Taste of Cherry
طعم گيلاس
[Ta'm-e gīlās]
The Eel
うなぎ
[Unagi]

Abbas Kiarostami



Shohei Imamura
1998
Eternity and a Day
Μια αιωνιότητα και μια μέρα
[Mia aioniotita kai mia mera]
Theo Angelopoulos
1999
RosettaLuc and Jean-Pierre Dardenne
2000
Dancer in the DarkLars von Trier
2001
The Son's Room
La stanza del figlio
Nanni Moretti
2002
The PianistRoman Polanski
2003
ElephantGus Van Sant
2004
Fahrenheit 9/11Michael Moore
2005
The Child
L'enfant
Luc and Jean-Pierre Dardenne

Οι επιλογές μου, χωρίς σειρά προτίμησης, είναι:
1. The Pianist (Καφκική προσέγγιση του ολοκαυτώματος χωρίς εύκολους συναισθηματισμούς και απλουστεύσεις)
2. Secrets and Lies (Aριστουργηματικό ανθρώπινο δράμα σπάνιας αυθεντικότητας και δύναμης)
3. Farewell My Concubine (Υποβλητικά σκηνοθετημένη σύνθεση του ατομικού με το συλλογικό σε μια ταραχώδη ιστορική περίοδο)
4. Βarton Fink (Πολυσημική απεικόνιση του state of mind του καλλιτέχνη)
5. Τhe Best Intentions (Ένα από τα καλύτερα σενάρια του Bergman, ένα οξύτατο χρονικό μιας πολυτάραχης σχέσης)

Αρνητικές πηγαίνουν στις κάτωθι μετριότητες:
1. Dancer in the Dark (Προκατασκευασμένο, απλοϊκότατο και ψυχαναγκαστικό μελό που θυμίζει το "Αμάρτησα για το παιδί μου" με τη Μάρθα Βούτση)
2. The Son's Room (Ανύπαρκτη και τηλεοπτική σκηνοθεσία που αδικεί ένα ενδιαφέρον θέμα)
3. Fahrenheit 9/11 (Ανευ αισθητικής αξίας πολεμική)

Η κάλπη θα μείνει ανοιχτή για καμία δεκαριά ημέρες.
(ομολογώ ότι μάλλον αδίκησα το The Eel του Ιmamura που ουδέποτε προβλήθηκε στις ελληνικές αίθουσες και ακόμη το αναζητώ)

4/11/07

Εastern Promises

(Eastern Promises, Σκην. David Cronenberg, 2007)
Ο David Cronenberg προεκτείνει την προβληματική του δισυπόστατου της προηγούμενής του ταινίας A History of Violence, δουλεύοντας ξανά με τον ίδιο πρωταγωνιστή, τον έξοχο Viggo Mortensen, σε ένα αρχετυπικό κινηματογραφικό είδος, αυτό της γκαγκστερικής ταινίας. Επίκεντρό του αυτή τη φορά είναι η ρώσικη μαφία που εδρεύει στο Λονδίνο και με αφορμή το θάνατο μιας ανήλικης πόρνης ξετυλίγεται μια χιονοστιβάδα γεγονότων που θα φέρουν σε επαφή μια απλή νοσοκόμα, ρώσικης καταγωγής (Naomi Watts), με τον κρυπτικό Nikolai (Viggo Mortensen) πρωτοπαλίκαρο της ισχυρότερης μαφιόζικης οικογένειας της περιοχής.
Ο Cronenberg αναπαριστά με λεπτομέρεια τους ρητούς και άρρητους κώδικες που διέπουν την φεουδαρχικής νοοτροπίας μαφιόζικη κοινότητα. Παράλληλα την αντιδιαστέλλει με τον πραγματικό κόσμο, αυτόν των απλών και συνηθισμένων ανθρώπων, καταδεικνύοντας ότι τα όρια των δύο μπορεί να είναι διακριτά μεν, δεν έιναι όμως αδιαπέραστα. Στο σημείο αυτό συναντά τον προβληματισμό του History of Violence πάνω στο φαίνεσθαι και στο είναι των ανθρώπων, της αντίθεσης της προβεβλημένης εικόνας από αυτή που αντιστοιχεί στη πραγματική φύση του ατόμου και το τίμημα αυτής της αναντιστοιχίας. Ο ήρωας είναι μια μοναχική φιγούρα που η προσήλωσή του σε ένα ιδανικό τον έχει υποχρεώσει σε μερική αποποίηση ενός τμήματος της προσωπικότητάς του και στην σταδιακή αποσύνδεσή του, όπως πολλοί ήρωες του σκηνοθέτη, από εκείνους με τους οποίους επιθυμεί να συναναστρέφεται.
Αν και στην ουσία πρόκειται για μια "διπλωματική" ταινία του σκηνοθέτη, είναι αξιοθαύμαστο πως καταφέρνει να εντάσσει βασικές του εμμονές υπηρετώντας ταυτόχρονα στο έπακρο αφηγηματικά την καλοστημένη ίντριγκα του σεναρίου. Αποκορύφωμα αποτελεί η σκηνή της πάλης στα λουτρά όπου ως βασικό όπλο χρησιμοποιείται το ανθρώπινο σώμα με τα διάφορα τατουάζ να ενισχύουν τη δύναμή του, σκηνή που φέρνει στην μνήμη πιο προσωπικά έργα του σκηνοθέτη σαν το Videodrome και το Naked Lunch. Το επίπεδο των ερμηνειών, η επιλογή των χώρων, η υποβλητική μουσική του Χάουαρντ Σορ συμβάλλουν καθοριστικά στην επιτυχία του εγχειρήματος και επιβεβαιώνουν για πολλοστή φορά τη γόνιμη δημιουργικότητα του σκηνοθέτη.

Profile